(ژان کوکتو) (۵ ژوئیه ۱۸۸۹ – ۱۱ اکتبر ۱۹۶۳) (سن: 74) (ملیت: فرانسوي) (سبك: امپرسيونيسم)

ژان موریس اوژن کلمان کوکتو (Jean Cocteau) (زاده ۵ ژوئیه ۱۸۸۹ – درگذشت ۱۱ اکتبر ۱۹۶۳) نویسنده، طراح، نمایشنامه‌نویس، هنرمند و فیلم‌ساز فرانسوی بود. کوکتو بیشتر به خاطر رمان وحشتناک نوزادان (1929) و فیلم‌های خون شاعر (1930)، والدین وحشتناک (1948)، زیبایی و هیولا (1946) و اورفئوس (1949) شناخته می‌شود. حلقه دوستان و دوستان او شامل کنت انجر، پابلو پیکاسو، خوان میرو، سالوادور دالی، گرترود استاین، ژان هوگو، ژان مارایس، هنری برنشتاین، یول برینر، مارلین دیتریش، کوکو شانل، اریک ساتی، آلبرت گلیز، ایگور استراوینسکی، لورنسین، ماریا فلیکس، ادیت پیاف، پاناما آل براون، کولت، ژان ژنه و ریموند رادیگه.
کوکتو در Maisons-Laffitte، Yvelines، شهری در نزدیکی پاریس، از ژرژ کوکتو و همسرش، Eugénie Lecomte متولد شد. یک خانواده مشهور پاریسی از نظر اجتماعی. پدرش یک وکیل و نقاش آماتور بود که در نه سالگی کوکتو خودکشی کرد. از سال 1900 تا 1904، کوکتو در لیسه کندورسه حضور یافت و در آنجا ملاقات کرد و با هم مدرسه‌ای پیر دارگلوس که بعداً در سراسر آثار کوکتو ظاهر شد، آشنا شد و رابطه فیزیکی برقرار کرد. ساعت پانزده از خانه خارج شد. او اولین جلد شعر خود را با نام چراغ علاءالدین در نوزده سالگی منتشر کرد. کوکتو به زودی در محافل هنری بوهمی به عنوان شاهزاده بیهوده شناخته شد، عنوان جلدی که او در بیست و دو سالگی منتشر کرد. ادیت وارتون او را به عنوان مردی توصیف کرد: “برای او هر بیت شعر بزرگ طلوع خورشید بود، هر غروب خورشید پایه و اساس شهر بهشتی بود…”
در اوایل بیست سالگی، کوکتو با نویسندگان مارسل پروست، آندره ژید و موریس بارس ارتباط برقرار کرد. در سال 1912، او با لئون باکس در Le Dieu bleu برای Ballets Russes همکاری کرد. رقصندگان اصلی تامارا کارساوینا و واسلاو نیژینسکی هستند. در طول جنگ جهانی اول کوکتو در صلیب سرخ به عنوان راننده آمبولانس خدمت می کرد. در این دوره او با شاعر گیوم آپولینر، هنرمندان پابلو پیکاسو و آمدئو مودیلیانی و بسیاری از نویسندگان و هنرمندان دیگری که بعداً با آنها همکاری کرد ملاقات کرد. امپرساریو روسی سرگئی دیاگیلف کوکتو را متقاعد کرد که سناریویی برای باله بنویسد که نتیجه آن رژه در سال 1917 بود. این فیلم توسط دیاگیلف تهیه شد، با دکورهای پیکاسو، لیبرتو آپولینر و موسیقی اریک ساتی. این قطعه بعداً با موسیقی ساتی، فرانسیس پولنک و موریس راول به یک اپرای کامل تبدیل شد. کوکتو می‌نویسد: «اگر آپولینر با یونیفورم نبود، با جمجمه تراشیده، زخم روی شقیقه‌اش و بانداژ دور سرش، زنان چشم‌های ما را با سنجاق سر بیرون می‌کشیدند». او سوررئالیست بودن یا وابستگی به این جنبش را انکار کرد. کوکتو لیبرتو را برای اپرا-اوراتوریو ادیپ رکس ایگور استراوینسکی نوشت که اجرای اصلی خود را در تئاتر سارا برنهارت در پاریس در 30 می 1927 انجام داد.
کوکتو که یکی از نمایندگان مهم هنر آوانگارد بود، تأثیر زیادی بر کارهای دیگران از جمله گروهی از آهنگسازان معروف به Les شش داشت. در اوایل دهه بیست، او و سایر اعضای Les شش در یک بار بسیار محبوب به نام Le Boeuf sur le Toit رفت و آمد می‌کردند، نامی که خود کوکتو در انتخاب آن نقش داشت. این محبوبیت به دلیل حضور کوکتو و دوستانش بود. او در سن 74 سالگي درگذشت.
منبع: ويكي پويا
برگردان و ويرايش متن: سروش بي دل